Genellikle sözlüklerin başını çektiği “yılın kelimesi” seçimleri bir yılın muhasebesini yapmanın en ilginç yollarından biri şüphesiz. 2013’te selfi ile, 2018’de toksik kelimesiyle bir yılın hesabı verilmişti. Salgın zamanlarına ise, elbette, pandemi ve ilişkili çeşitli kelimeler damgasını vurmuştu. Yılın kelimesi seçimi geride bırakılan yılın başat olay(var)ını yansıtmaya yarasa da, tek bir kelime seçimi oldukça sınırlıdır ve …
Dil modelleme sistemlerinin öncülerinden ChatGPT kısa zaman önce herkesin kullanıma açıldı. Kısa zamanda milyonlara ulaşan kullanıcılarına istedikleri metinleri hızla hazırlayabilen bu aracın gazetecilikten eğitim hayatına, günlük e-posta trafiğinden yaratıcı yazarlığa birçok alanda oyunun kurallarını değiştirmesi öngörülüyor. ChatGPT’nin hayatımızı, özel olarak da blog yazarlığını, nasıl etkileyeceğini kendisine sorduk. ChatGPT postapop için yazdı: Dil modelleme sistemleri, yapay …
2010’lu yıllarla birlikte feminist tahayyül popüler mecralarda da yeni bir ilgiye mazhar oldu. Bunda anaakım siyasette Trumpçılığın yükselişi kadar, online ortamlarda kadın düşmanı, homofobik ve eril dilin dizginlenemez yaygınlığının etkisi yadsınamaz. Buna mukabil, politik ve akademik çevrelerin dışında yeni bir feminist dilin icat edildiği zamanları yaşıyoruz. Gaslighting, ghosting, love bombing gibi yeni terimler hızla kabul …
Türkiye’de haber medyasını takip etme alışkanlıklarında dijitale kayışa daha önce dikkat çekmiştik. Cambridge Üniversitesi’ndeki Reuters Enstitüsü’nün dijital habercilik araştırmasının 2022 verileri bu örüntülerin artık biraz daha geçerli olduğunu gözler önüne seriyor. Önceki yıla nazaran dramatik bir değişim göze çarpmasa da, trendlerin korunduğunu ve haber medyasının Türkiye’de de hızla dijitalleştiğini söylemek mümkün. Sözün kısası dijital habercilik …
Türk Dil Kurumu’nun sözlüğüne göre, hayat kadını “Para karşılığında erkeklerin cinsel zevklerine hizmet eden ve bu işi meslek edinen kadın, orta malı, kaldırım çiçeği, kaldırım süpürgesi, kaldırım yosması, kötü kadın, sürtük, paçoz” anlamına geliyor. Ancak bu mecazın anlamının oldukça yeni olduğunu söyleyebiliriz. Erken cumhuriyet döneminde hayat kadını çok başka bir anlamda kullanılıyordu: “Çalışarak kendi ayakları …
Ağ tabanlı iletişim platformları, kullanıcıları hem medya üreticisi hem de dağıtımcısı olarak yeniden konumlandırınca, medya sahasını demokratikleştirdikleri savunuldu ve çokça alkış aldılar. Almaya da devam ediyorlar. Ama bu bilginin serbestçe üretilip dolaşıma sokulduğu bir medya teknolojisine sahip oldukları anlamına gelmiyor. Hangi içeriğin kime ne kadar görünür olacağını yöneten güçlü bir akıl işliyor. İşte bu yüzden …
2010’lar e-Kitap sektörünün bildiğimiz yayıncılık dünyasını nasıl değiştireceğine ilişkin büyük iddiaların dile getirildiği yıllardı. Dijitalleşmenin her şeyi olduğu gibi kitap endüstrisini, okur-yazarlığını da topyekun yeniden tanzim edeceği öngörülüyordu. Dijital kapitalizmin en güçlü aktörleri bu alanda boy göstermişti ne de olsa. Amazon Kindle’ı çıkarmıştı. Apple iPad ve bununla entegre (iBooks gibi) uygulamalarıyla bu alanda da iddialı …
Bir zaman kesitini, halet-i ruhiyesini özetlemek mevzu bahis olduğunda yılın kelimesi seçimleri çarpıcı sonuçlar sunuyor. Bazen yerel ya da bölgesel ölçekte seçimler öne çıksa da, birçoğu bu sınırları aşarak tüm dünyada dolaşıyor. Oxford’un 2013 yılında selfie, 2016 yılında post-truth’u yılın kelimesi ilan etmesi bunun örneklerindendi mesela. 2020 buna benzer bir yıl oldu. Pandemi yılın kelime …
Berlin ayısı… Sahi kentin maskotu neden bir ayı? Berlin’in ayı figürü ile uzun bir geçmişi var. Üstelik 14. yüzyılda bu soruyu aydınlatabilecek belgeler bir yangınla birlikte yok olduğu için, Berlin ayısı üzerindeki sır perdesini tam olarak kaldırmak mümkün değil. Berlin ayısının tarihi önemi ile ilgili, ancak, bazı tahminler yürütebiliriz. Bugünkü Berlin’in miladı olarak 1237 yılı …
