Dijital, gazeteleri öldürüyor mu?

Türkiye’de hangi gazete ne kadar okunuyor? Dijital zamanlarda gazete tirajları neyi ne kadar ölçebilir? Gazeteleri sadece okunma/tıklanma oranları ile mi değerlendirmeliyiz? Bu soruları yanıtlamak gazeteciliğin dijitalleştiği bu zamanlarda epey güçleşti. Cambridge Üniversitesi’ne bağlı Reuters Enstitüsü’nün 2021 yılı Türkiye raporu1 bu soru işaretlerini bir nebze giderebilmek için önemli bilgiler içeriyor. Kıssadan hise; gazeteciliğin hızla dijitalleştiğini söyleyebilsek de, basılı gazeteler hala önemini koruyor.

Bunu en çok şuradan biliyoruz: 2015 yılından beri Türkiye hakkında da veri toplayan enstitü haber kaynaklarının başında %81 ile çevrimiçi yayınların geldiğini belirtiyor. Bu oran son 6 yılda çok değişmiyor üstelik. Ama basılı haber kaynakları ise 2021 yılında %31 ile son sırada. Üstelik 2015 yılından bu yana hızlı bir düşüş grafiği sergiliyor. Ama haber kaynaklarında basılı gazetelerin oranının azaldığından hareketle gazetelerin ölümünü ilan etmek için çok da aceleci davranmamak gerek. Çünkü çevrimiçi habercilikte de gazetelerin kayda değer bir ağırlıkları bulunuyor.

Çevrimiçi mi, Basılı Gazete mi?

Kullanım sıklığına göre 16 çevrimiçi haber kaynağının listelendiği sıralamada yer alan kuruluşlardan 4’ü basılı da yayın yapan gazeteler: Sırasıyla Sözcü (%26), Hürriyet (%22), Cumhuriyet (%20) ve Milliyet (%16)2. Çevrimiçi okunma oranları basılı gazetelerin oranlarının hala altında ama arada çok büyük bir fark olmadığının altını çizelim. Bilhassa Cumhuriyet gazetesinde fark hepten kapanıyor gibi. Daha da önemlisi, gazetelerin sadık (haftada en az üç kez) okunma oranlarında fark neredeyse yok gibi. Sözcü ve Milliyet’in oranları aynı, Cumhuriyet’in sadık okurları çevrimiçi okumaya daha yatkın, Hürriyet’te ise sadık okur %1’lik bir farkla basılı gazeteyi daha fazla tercih ediyor.

Hal böyleyken; dijital gazeteciliğin basılı gazeteleri öldürmediği doğru. Basılı gazeteler en çok takip edilen yayınlar olma vasfını sürdürüyorlar. Ama çevrimiçi okunma oranlarının basılı gazete okurluğuna çok yaklaştığı da bir gerçek.

Gazetelere Güven

Haber kuruluşlarının güven skorlarında da benzer bir tabloyla karşılaşıyoruz. En fazla güven duyulan haber kuruluşlarının tamamına yakını ‘geleneksel’. Bunların 6’sı basılı gazete. Sırasıyla Cumhuriyet, Sözcü, Hürriyet, Milliyet, Birgün ve Sabah en çok güven duyulan gazeteler. Ama Sabah gazetesinin güvenilir bulunmayanlar listesinin de başını çektiğini not edelim. Gazetenin Türkiye’nin kutuplaşmış medya yapısı içerisinde hükümet yanlılığıyla nam saldığını düşününce pek de şaşırtıcı olmayan bir sonuç olsa gerek.

1 Bu rapor çevrimiçi bir anket uygulamasına dayalı veriler oluşturduğundan Türkiye genelini temsil etmiyor. En önemlisi, nüfusun aktif internet kullanıcısı olan %85’ine dair göstergeler sunduğunu not etmek gerek.

2 Sabah gazetesinin çevrimiçi okunma oranları listede yer almadığından karşılaştırma yapmamız mümkün görünmüyor. Ama basılı gazetenin en çok okunanlar arasında yer aldığını söyleyebiliriz.

2 thoughts on “Dijital, gazeteleri öldürüyor mu?”

  1. Geri bildirim: Yazan: Yapay Zeka | Bildiğimiz medyanın sonu mu geliyor? |

  2. Geri bildirim: Dijital Habercilik - 2022 trendleri -

Bir Cevap Yazın